Wednesday, April 27, 2011

Ален Арман “Их тэсрэлтийн өмнөх Хоёр амбаартай Барлаа мэд”

Уржигдар буюу 2011 оны 4 сарын 7 нд Наран дээр сүрхий дэлбэрэлт болж, дэлхий өчигдөр өдрийн турш соронзон шуурганд цохиулж, японы Сэндэйгээс 40 км зайд далайн гүнд дахин 7,3 магнитутын газар хөдлөлт болж 1-2 метр цунами хуйлрав. “2012” гэдэг киног үзээгүй хүн байхгүй. Хүн болгон л нээрэн ингээд живээд үхвэл яанаа гэх.

Япончуудын шинэ онигоо “Монголчуудаа тайван байцгаа”.
Тэнд нэг улс усанд автах гээд зовох мөртлөө 2 сая долларын ноолууран хөнжил биш стандартанд нийцсэн цэвэр ус, бэлэн хоол байвал болж байна гэж “ярваганах” зуураа Монгол сумочдын түрүүчээс нь “авилгал”-ын хэрэгт “яллаж” хөөх завсар, энд маниус нь дүүрэг болгонд 64 сая төгрөгөөр “усаа юүлэх сав” барьж, барьсан болон бариулсан 10-аад нөхдийн “садан”-гууд, доод 2 биш “дээд 2 нүхнийхээ усыг юүлэх” шахам баярлаж бахадсанаа гайхна.

Хүн ядарч зовох тусам бурхан мэт ухаарах бус аль болох л ганц олдох амьдралынхаа хором бүхэнд, бусдын тансаг гэсэн бүхнийг амсаж, эдлэхийг хүсдэг амьтан аж.
Ямар сайндаа Афганд олныг хамарсан үрэлгэн баян хурим хийхийг хориглож байхав дээ, саяхан. Талибан, террорист энэ тэр гэх завсар бас нөгөө “лам юмыг яаж мэдэх вэ гээд, юутай төрдөг” гэдэг шиг, баян тансаг хурим болдог л юм байна, цаана чинь. Бүр өрсөлдөөд байхаар нь Засгийн газар нь хориглож байна гэнэ дээ.

Тэнэг гэхэд хэцүү. Үнэхээр л ганцхан удаа амьдрах юм чинь. Та бүхэн дэлхийн дайнуудын үеэр талх биш шампаньск, үнэртэй ус, бялуу, уруулын будаг контрабандын гол наймаа байсан гэвэл итгэх үү?

Мэдээж буудуулах гэж байж “энэ тэр нүхэндээ” нуудаг алт, алмааз үнэтэй, үнэтэй. Тэгж зовсон жүүд үндэстэн 2000 жилийн өмнө энд манай нутаг байсан гээд 48 онд дахин мэндэлж болсон юм чинь, бид Чосонгоос Чех хүртэл энэ манай нутаг гэж заргалдаж болохгүй л юм байхдаа?

Батлан хамгаалах яамны стратеги судалгааны төв гэсэн байхаа тэнд ажилладаг Сүх-тэй залуу “хасгуудыг гетодоё” гэж бизнетворк гэдэг сайтан дээр “хуцаж”, жинхэнэ төрийн эсрэг гэмт хэрэг үйлдээд сууж байхад дүлий дүмбэ нөхдүүд, тэр олон үндэстнийг Чингис шиг удирдаж чадахгүй юм чинь зарга үүсгээд яах вэ, тусламжаа дуугүй авч байя гэж суух биз дээ.

Ядаж уг нь бид, ноосоор дэлхийд 4-т ордог улс шүү дээ чааваас. Нүүрсийг нь ярихгүй ээ. Ямар Орос Хятадаас өөр “тас тэврэх” хөрш байх биш.

Намууд бэлэн мөнгө амлахгүй гэж гэрээ байгууллаа гэнэ. Намууд байтугай нам дотроо араасаа “хутгалдаг” шүү дээ. Нөгөө Бамбарын зулзага одоо тэр авилгачдаас бэлэн мөнгийг чинь авч өгнө гээд, өнөө Уянгаа Лянхуагаа турхирна. Өөрсдөө өгөөш бэлдчихээд, дараа нь тэр өгөөшөндөө өөрсдөө унаад байх юм.

Хөөрхий хаврын чуулган эхлэх өдөр манай оюутнууд солиотой юм шиг гэнэт архигүй монгол гэж ордон тойров. Цөөврүүд олуулаа аймаар ч, аймхай хүчгүй арслан ганцаараа сүртэй юм дөө. Түүнээс л айж бэлтрэгнүүдээ архигүй энэ тэр гэж гороолуулаад, орой нь архидуулаа биз.

Хамгийн сайн магтаал бол хэн ч магтаал гэж ойлгоогүй байхыг хэлнэ гэж Гораций бил үү, Цицерон хэлсэн юм гэнэ лээ. “Пиар” яг үүнтэй адил юм. Гэтэл манайд бол нэг муу “хүнсний лангуу”-ны менежер л хужаагаас ямар бүтээгдэхүүн авчирснаа зурагтаар чалчиж өгнө. Тэр архи, утасны маркетингийн дарга нарыг муулсангүй. Улстөрчдийг бол бүүр дурьдаагүй шүү.
Тэрнийг нь олон зуун мөртлөө “хямдхаан” мэдээллийн сувгууд нь хямдхаан үнэтэй “цацаж” өгнө.

Энэ хооронд араб даяар хувьсгал гарна. Тэрнийг нь соёлтой гэдэг цусны цагаан бөөмний өвчтөнгүүд Вангатай холбоно. Тэр болгар авгай Т.Живков буюу тухайн үеийн намын даргынхаа охинтой найзлаад, бас л мундаг сайн авилгач, пиарчин байсан байх магадлалтай байна. Соц нийгэмд бүгд хүлээн зөвшөөрсөн үзмэрч байна гэдгийг, тэр нийгэмд байж үзсэн нь нэг бодоод үзээрэй. Бусад нь намайг буруутгавал буруутга, буруугаа өмнө нь хүлээчихье.

Харин энд цианит натритай архи уусан нэг бөө бөөлнө. Зурагтаар, би бол чөлөөтэй бөөлнө, одоо дэлхий сөнөнө энэ тэр гээд төлбөртэй ярилцлага өгөөд сууж байх юм. Бас болоогүй ээ, 2012 киноноос санаа хусчихсан, аймаар том давалгаа Гималайн нурууг давна ч гэх шиг.

Яг үнэндээ бол хөдөлгөөнгүй матери гэж огт үгүй учир сүүлийн 100-200 сая жилийн чулуун мандлын шилжилтийг судлаад эрдэмтэд, 50 сая жилийн дараа гэхэд Австрали тив ойр хавийн арлуудаа хаман түрж умард зүгт буюу Ази тивийн өмнөд хэсэг рүү шахна. Үүний улмаас Энэтхэгийн хойг, Төв Ази руу улам хүчтэй түлхэж Гималай, Тянь шань, Памирын уулс нурууд улам өндөрсөнө гэж тооцоо гаргаад байна.

Юун чулуу шилжинэ гээд байнаа гэж асуух байхаа, чулуун нүүрс ухдаг нөхөр. Дахиад эхлэе. Нарны соронзон шуурга нэг идэвхиж нэг буурдаг. Та зууханд гал асаж байгааг нэг хараад үзээрэй. Хар ухаанаар зүйрлүүлэв.

Мартсанаас бид Сүүн зам гэдэг доод тал нь 100 сая гаруй нартай оддын системд хамаарагддаг. Түүнийг галактик гэж нэрлэнэ. Сар бол нартай адилхан өөрөө гэрэлтдэг гэдэг зарим хүнд хэлж байна, бусад нь уучлаарай.

Ер нь дэлхийн төрх байдлыг өөрчилсөн геологийн томоохон үйл явцууд 150-200 сая жилийн давтамжтайгаар явагддаг бөгөөд энэ нь галактикийн нэг жил гэсэн үг юм. Бас энэ нь галактикаас нарны аймаг дэлхийд үзүүлэх таталцлын хүчтэй шууд холбоотой ба энэ таталцлын нөлөө тойрог зам дагууд харилцан адилгүй байдаг. Жишээ нь уг хүч нарны аймаг галактикийн төвд ойртох үед алслан холдох үеэс 27 -35 хувь ихэсдэг байна. Үүний зэрэгцээ дэлхий нар хоёрын хоорондын зайны өөрчлөлтийн улмаас нарнаас ирэх цахилгаан соронзон цацрагийн хэмжээ өөрчлөгдөнө.
Галактикийн төвд ойртох үеийг галактикийн өвөл, холдох үеийг зун гэдэг ба бид одоо бол галактикийн өвөл амьдарч байна.
Энэ үед дэлхийн агшилт суларч, тэлэлт нэмэгдсэнээр уртрагийн дагуу эвдрэл болно. Жишээ нь: сая Японд болсон газар хөдлөлт.
Харин зун нь дэлхийн агшилт эрчимжиж, царцдаст өргөргийн дагуу хагарал бий болно гэдэг дүгнэлтийг одоогийн супер дуран авиатай биш, аль 50-60 оны эрдэмтэд цаасан дээр гаргачихсаныг, одоо ч зарим мундагууд ойшоохгүй байна.

Ямар, ямар дуран авиа, хиймэл дагуул ч гэх шиг. Хүн төрөлхтөн техниктэй байснаар хүчтэй болсон юм биш, ухаантай байсан учраас л тэр техникийг бүтээсэн юм. Бас зөвхөн “нүдний шил” зүүснээр хүн ухаантай болдоггүй юм. Яахав сүртэй л харагддаг байх л даа.

Бас нэг талаар зарим нэг өвчнийг гэр бүл салгахгүйн үүднээс, эмч нар шалтгааныг нь
худал хэлдэг шиг, хүн төрөлхтнийг айдас хүйдэст авхуулахгүйн тулд улстөрчид энэ тооцоог нуудаг ч байж магад.

За хэзээ ч үхэх юм билээ, юунаас нь айдаг юм бэ, яагаад би талхны өөдөс хайх ёстой юм бэ, хамгийн үнэтэй үнэртэй усаар “нөгөө 2 нүхээ угаая” гээд ард түмэн алх хадууртай алалцаад байвал, юун “Хоёр амбаартай Барлаа мэд” байгуулах. Ёстой пиар байтугай пиво архи өгөөд ч нэмэргүй юм болно. Тийм ч учраас дэлхийн улсууд улам бүр мэргэжлийн армитай болж байна.

Гэрээт цэрэг гэсэн сайхан нэртэй. Нэгэнт хэдэн жил цалингаа авсан хүн бууд гэвэл буудах л байх, ядаж тал нь. Харин хүчээр хонины бэлчээрээс нь чирээд ирсэн халтар жаал бол хамгийн том дарга сумын дарга гэж боддог ч, халтайсан ах дүүс рүүгээ буудахгүй л дээ.

За тэгээд дайнаас өмнө галав юүлэхэд хатуухан хэлвэл 7 тэрбум хүнээс 20 сая нь л үлдэхэд хүн төрөлхтөн “аврагдлаа” гэсэн үг. Техник технологи, урлаг утга зохиол байтугай сонгуулийн системтэйгээ үлдэнэ гэсэн үг. Тэгээд сүйрлийн дараа асар удалгүй хамгийн түрүүн солиу гажуу реклам, пиарыг нь дамжуулах “цагаан хоолой” хэрэгтэй болно. Даргын гарт чанга атгаастай. Учир нь тэр даргаар сонгогдох ёстой учир дууг нь олон түмэнд түгээх хэрэгтэй. Түүх ийм л байсан юм даа, найзууд аа.

2011/04/09

No comments: